21 Eylül 2020 Pazartesi

Bir tip (tee-pee), geleneksel olarak ahşap direkler üzerine hayvan derilerinden yapılan bir çadırdır.

 


                                                 Oglala Lakota tipi, 1897




Bir tip (tee-pee), geleneksel olarak ahşap direkler üzerine hayvan derilerinden yapılan bir çadırdır. Modern tipler genellikle tuval kaplamalıdır. Bir tip, yapının tepesindeki duman kanatları ile diğer konik çadırlardan ayrılır.
Tarihsel olarak tipi, Kuzey Amerika'nın Great Plains ve Canadian Prairies'deki Plains Yerli halkları, özellikle Dakota'nın yedi alt kabilesi, Iowa halkı, Otoe ve Pawnee ve Blackfeet, Crow arasında kullanılmıştır. , Assiniboines ve Plains Cree.
Ayrıca Rocky Dağları'nın diğer tarafında Yakama ve Cayuse gibi kabileler tarafından gelenekseldirler. Bu toplulukların çoğunda hala kullanılıyorlar, ancak şimdi günlük yaşamdan ziyade törensel amaçlar için. Diğer bölgelerdeki Kızılderili kabileleri ve İlk Millet grubu hükümetleri diğer konut türlerini (pueblos, wigwams ve uzun evler) kullanmış olsa da, tipiler genellikle klişeleşmiş ve yanlış bir şekilde Birleşik Devletler'deki TÜM Yerli Amerikalılar ve Aborijin Kanadalılarla ilişkilendirilir.
Çadır dayanıklıdır, kışın sıcaklık ve rahatlık sağlar, yazın sıcağında serindir ve şiddetli yağmurlarda kurudur. Tipis, insanların taşınması gerektiğinde hızlı bir şekilde sökülebilir ve paketlenebilir ve yeni bir alana yerleştikten sonra hızla yeniden inşa edilebilir. Tarihsel olarak, bu taşınabilirlik, zaman zaman göçebe yaşam tarzlarıyla Plains Kızılderilileri için önemliydi.












Tibet ismi türkçe Tepe'nin eski telaffuzu olan Töpöt'(Töpet)den gelmektedir. [1]
Töpöt sözcüğü Yenisey Yazıtlarından Altın Köl II. de geçmektedir. [2]
Kazakların çoban köpeğinin ismi Topet köpeğidir.
[1- Bazin, Louis; Hamilton, James (1991) , “L’origine du nom Tibet”, in Ernst Steinkellner, editor, Tibetan History and Language: Studies dedicated to Uray Géza on his seventieth birthday, pages 9–28.]
[2 - Erhan Aydın, Sibirya'da Türk İzleri, Yenisey Yazıtları, Kronik yay. 2019,s.110]




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder