Mezoamerika’da Vahşi Hayvanların Ticareti Yapılıyordu

Motmot mezarında bulunan bir Puma kafatası. C: N. Sugiyama, CC-BY

Honduras’taki Maya kenti Copan’da bulunan yeni kanıtlar, Mezoamerikalıların rutin olarak yabani hayvanları sembolik ve törensel amaçlar için yakaladığını ve ticaretini yaptığını gösteriyor.

Eski Mezoamerika kültürleri, statü ve iktidarın sembolik göstergesi olarak, ritüel kurban olarak ve zanaat ürünleri işlemek de dahil olmak üzere birçok amaç için puma ve jaguar gibi vahşi hayvanları kullanıyordu.

Eski Mezoamerika’da vahşi hayvan kullanımının kanıtları, günümüzde Orta Meksika bulunan Teotihuacan kültürüne (MS 1 – 550) kadar uzanıyor. Yerli Mezoamerikalıların hayvan yönetim stratejilerinin arkeolojik bulguları, geleneksel olarak azımsanmayacak kadar azdır. Bunun nedeni, 1500’lerde Avrupa’dan getirilen çiftlik hayvanlarının yıkıcı etkisine kıyasla Yeni Dünya’daki büyük evcilleştirilmiş avların yetersizliğinden dolayıdır.

Bu araştırmada, ekip Honduras’taki Maya kenti Copan’da yer alan (MS 426-822) beş ritüellistik alanda bulunan vahşi hayvanların arkeolojik örneklerini inceledi. Ekip, hayvanların diyetini ve coğrafi kökenini belirlemek için geyik, baykuş, kaşık balığı ve timsahla birlikte puma, jaguar ve tanımlanamayan diğer kedigillerden kemik ve dişler üzerinde kararlı izotop analizleri gerçekleştirdi.

Puma ve jaguar da dahil olmak üzere test edilen bazı kedigil örneklerinde, esaret altında üremenin göstergeleri olmamasına rağmen, antropojenik (insan kaynaklı) bir diyete işaret eden yüksek düzeyde C4 alımı vardı. Geyik ve kedigil örneklerindeki oksijen izotop seviyeleri, bazı hayvanların ve ritüel uygulamalarda kullanılan hayvan ürünlerinin (deri ve post gibi) Copan Vadisi’nin uzak bölgelerinden getirildiğini gösteriyor.

Bu bulgular, Mezoamerika kültürlerinin ritüel amaçlar için vahşi hayvanları esaret altında tuttuğunu ve eski Mezoamerikalılar arasındaki hayvan ticaret ağlarının daha önce düşünülenden çok daha geniş olduğunu ortaya çıkardığını gösteren önceki araştırmaları doğruluyor

Araştırmanın baş yazarı Nawa Sugiyama şöyle özetliyor: “Maya şehri Copan bölgesindeki jaguarların ve pumaların kemikleri, dinamik Mesoamerika ortamındaki ritüelleştirilmiş etobur ticaretinin, esaretin ve geniş ticaret ağlarının kanıtıydı.”

---

Science Daily. 12 Eylül 2018.

Makale: Nawa Sugiyama, William L. Fash, Christine A. M. France. Jaguar and puma captivity and trade among the Maya: Stable isotope data from Copan, Honduras. PLOS ONE, 2018.