Aztek Tanrısı Xolotl: Mitoloji ve Tarih

 

Aztek Tanrısı Xolotl: Mitoloji ve Tarih

Aztek mitolojisi ölüm konusundan asla çok uzaklaşmadı ve tanrı Xolotl'un bu hikayelerin çoğunda oynayacağı bir rol vardı. Bu derste Xolotl hakkında bilgi edinecek ve Aztek dininde hangi rolü oynaması gerektiğini göreceğiz.

Xolotl Kimdi?

Vahşi imparatorlukların ve güçlü medeniyetlerin sakinleri olan eski Mezoamerikalıların tüysüz köpeklere takıntılı olduklarını biliyor muydunuz? Tuhaf görünebilir, ancak köpeğin ruhunuza cehennemin dokuz seviyesinde rehberlik edebileceğini düşünürseniz muhtemelen siz de olurdunuz. Mezoamerika'daki mezarlar süs eşyaları veya köpek heykelleri ile bulunmuştur ve bazı kültürler köpekleri bile sahipleriyle birlikte gömülmek üzere kurban etmiştir.

Azteklere göre, köpekler ve ölüm arasındaki ilişki, ateş, şimşek, şekil bozuklukları ve ölüm tanrısı Xolotl biçiminde somutlaştı. Xolotl genellikle bir köpeğin başı olan bir insan iskeleti olarak tasvir edildi, ancak bir köpeğin herhangi bir sembolü korkunç tanrıyı temsil edebilir. Eski Meksika'da insanın en iyi arkadaşı, ölümden sonra bile sadık bir arkadaştı.

Xolotl, bir Aztek kodeksinde tasvir edildiği gibi

Mitolojide Xolotl

Xolotl, Aztek mitolojisinde şekil değiştiren bir hileci olarak ilginç bir rol oynar. Özellikle Xolotl'un Aztek yaratılış hikayelerindeki rolünü açıklayan iki hikaye var ve her ikisi de insanların yaratıldığı ve içinde yaşadığımız dönem olan Beşinci Güneş'in şafağında geçiyor. Efsaneye göre, bu Güneş tanrılar tarafından yaratılmıştır, ancak gökyüzünde hareket etmeyecektir. Beslenmeye ihtiyacı vardı ve bu fedakarlık anlamına geliyordu. Tanrılar, Güneş'e ilk kurban edilenlerdi (bu, Azteklerin daha sonra diğer insanları kurban ederek izleyeceği örneği oluşturuyordu).

Bununla birlikte, Xolotl feda edilmek istemedi ve o kadar çok ağladı ki, Aztek sanatında sık sık tasvir edildiği gibi göz çukurları boşaldı. Sonra kendisini mısıra, büyülü bir bitkiye ve axolotl adında bir amfibiyene dönüştürdü. Ancak sonunda rüzgar tanrısı tarafından izlendi ve Güneş'in hareketine başlayıp yeni çağı başlatabilmesi için kurban edildi. Efsanenin bazı versiyonlarında, Xolotl daha sonra diğer tanrılara fedakarlık yapmaktan sorumlu figürlerden biri haline geldi.

Başka bir tanrının fedakarlığını denetleyen kırmızı bir Xolotl (en sağda)

İkinci hikaye, insanların yaratılışıyla ilgilidir. Bunu anlamak için, Xolotl'un genellikle başka bir tanrının, Quetzalcoatl'ın ikiz kardeşi olarak görüldüğünü anlamalıyız. Xolotl bazen, niteliklerinin ve güçlerinin bir karışımını gösteren Quetzalcoatl'ın süslerini takarken görülebilir. Efsaneye göre, Xolotl ve Quetzalcoatl, eski ölülerin kemiklerini almak için Yeraltı Dünyası Mictlán'ın en alt seviyesine seyahat eder. Bunu yaparlar ve onlardan insanları yaratırlar.